Volgend jaar staat de woningbouw voor grote uitdagingen. Het gebrek aan beschikbare grond, de hoge rente en de gestegen bouwkosten belemmeren het behalen van de kabinetsdoelstelling om tegen 2030 900.000 nieuwe woningen te bouwen. Bovendien is de vraag naar woningen sneller gestegen dan verwacht.
Minister De Jonge (CDA) heeft deze sombere boodschap overgebracht in zijn update aan de Kamer over Volkshuisvesting. In het afgelopen jaar zijn er iets meer dan 90.000 woningen bijgebouwd, wat nog redelijk in lijn ligt met de doelstelling van het kabinet. Echter, het zal erg moeilijk zijn om dat tempo volgend jaar vast te houden. De Jonge heeft de vooruitzichten uiteengezet in zijn voortgangsrapportage. Volgens het Economisch Instituut voor de Bouw zal de woningbouwproductie naar verwachting met 3,5 procent dalen in 2023 en nog eens 5,5 procent in 2024 ten opzichte van het voorgaande jaar. De projectontwikkelaarsorganisatie Neprom voorspelt zelfs dat de productie van nieuwe woningen mogelijk met de helft zal afnemen. “Hoewel de situatie nog onzeker is, verwachten we in ieder geval een aanzienlijke dip in 2024,” schrijft De Jonge.
Deze dip in de bouw heeft verschillende oorzaken. De hoge rente zorgt ervoor dat woningzoekenden minder grote hypotheken kunnen afsluiten. Bovendien stijgen de kosten van bouwmaterialen als gevolg van inflatie, waardoor het moeilijker wordt om betaalbare woningen te bouwen. Het vinden van geschikte bouwgrond en het verlenen van bouwvergunningen verlopen trager dan gehoopt, waardoor er minder bouwprojecten van start gaan. Ondertussen blijft de vraag naar woningen toenemen. In 2022 groeide de Nederlandse bevolking met 227.000 mensen, twee keer zo snel als in 2021, voornamelijk als gevolg van migratie. Dit voorjaar worden nieuwe prognoses verwacht over de bevolkingsgroei, die hoogstwaarschijnlijk zullen leiden tot bijstelling van het benodigde aantal woningen in de komende jaren.
Om de uitdagingen het hoofd te bieden, roept De Jonge provincies en gemeenten op om naar alternatieve locaties te zoeken. Er worden momenteel ‘versnellingsgesprekken’ gevoerd, aldus de minister. Hij heeft ook de beschikking over een extra half miljard euro om onder deze moeilijke omstandigheden het bouwen van extra woningen te stimuleren. Momenteel duurt het gemiddeld tien jaar om een nieuwe woning te realiseren, van planning tot oplevering. De Jonge streeft ernaar deze termijn minstens te halveren. Hiervoor wordt de wet Regie op de Volkshuisvesting ontwikkeld, die zich momenteel in de consultatiefase bevindt waarin verschillende belanghebbenden zich kunnen uitspreken.
